destilleren koper hydrolaat

Interview met Henk van Indekoperenketel

In 2010 kwamen Evelien en Laurens op een markt een bijzondere man tegen: Henk Ploeger. Hier in de wandelgangen liefdevol ‘Hydrolaten Henk’ genoemd, levert hij al ruim tien jaar geweldige biologische hydrolaten voor onze zeep. Ik interviewde hem over zijn bedrijf Indekoperenketel, de schoonheid van het vak en de onvermoede kracht van hydrolaten.

Larikshydrolaat Indekoperenketel destilleren Werfzeep
Afval bestaat niet

Van huis uit is Henk technisch assistent scheikunde op een middelbare school. Maar daarnaast is hij ook al zijn hele leven actief in milieuorganisaties en bij GroenLinks. Door een gelukkig toeval kwam hij erop al zijn interesses te combineren in zijn destilleerhobby.
Henk: “Op een dag las ik een artikel in de krant, over twee mannen die met pensioen gingen. Ze hadden overwogen om een raceauto te kopen, maar dachten dat ze daar al snel genoeg van zouden hebben. Dus in plaats daarvan kochten ze een destilleerketel en gingen ‘doorgedraaid’ (afgekeurd) fruit destilleren tot drank. Iets nuttigs maken van iets dat anders weggegooid zou worden. Dat sprak mij aan: afval bestaat niet, vind ik. Alleen wilde ik geen drank destilleren, dus ik ging aan de slag met destilleren van kruiden, in dit geval snoeiafval uit het bos, met stoom: daar maak ik etherische olie en hydrolaten van.”

Evelien-lariks-verzamelen

Evelien-lariks Werfzeep hydrolaatHet met respect gebruiken van planten uit het bos is natuurlijk een heel leuke overeenkomst met Werfzeep. In 2015 ging Evelien zelfs mee met Henk het bos in om larix te verzamelen voor het destilleren! Ze volgde toen ook een cursus bij Henk, om zelf te leren destilleren.
Daarnaast proberen ook wij zo min mogelijk afval te produceren; in deze blog over onze inpakwerkplaats staat hoe we dat doen.

Werfzeep Indekoperenketel lavendelolie lavendelzeepgesneden

Lavendel en de kracht van lokaal

De ‘destilleerhobby’ van Henk groeide al snel uit de kluiten. Daarom begon hij samen met zijn vrouw Catharina de Bruin een bedrijf, Indekoperenketel. Henk: “Het leuke is dat we toendertijd meteen onze etherische oliën hebben laten testen, en ineens serieus werden genomen. Ik heb bijvoorbeeld drie jaar onderzoek gedaan voor een lavendelkweker. Welke soort lavendel levert de beste en meeste olie op? Dat onderzoek was heel boeiend, je kunt echt meten hoeveel van welk stofje erin zit.”

Dat deed Henk ook in zijn ‘lavendelproject’ uit 2012. Henk: “We hebben toen etherische olie gedestilleerd van lavendel die in Nederland was gekweekt, en die ook onderzocht. Ik vind de stelling dat als planten hier lokaal groeien, ze beter voor je zijn, heel leuk, maar ik heb die stelling nu ook bewezen gezien. Er bleek namelijk heel veel Terpineen 4-ol in de Nederlandse lavendel te zitten. Dit zit ook in tea tree-olie en maakt het heel effectief tegen bijvoorbeeld voetschimmel. Lavendel die in Nederland groeit en zich moet wapenen tegen een nat klimaat, maakt dat stofje dus ook aan. Ik vind dat geweldig, om zo’n stelling bewezen te krijgen.”

lavendelzeep van Werfzeep met lavendelolie van Indekoperenketel

Zeepboek-lavendel-destilleren-1024x712Het ‘lavendelproject’ was een van de allereerste samenwerkingen tussen Henk en Werfzeep, want van een deel van de ‘Nederlavendel’ maakten Evelien en Laurens heerlijke – toen al geswirlde! – lavendelzeep. Dat paste helemaal bij de Werfzeepagenda natuurlijk: ook wij geloven enorm in de kracht van lokaal gekweekte of wildgeplukte planten. Evelien baseerde zelfs de opzet en de recepten in het Zeepboek helemaal op heilzame planten die van nature in Nederland groeien.

‘Hydrolaten Henk’

Het lavendelproject uit 2012 was een belangrijke factor in de samenwerking met Henk, maar hij was ons al eerder tegengekomen. Henk: “Ik heb mezelf op een gegeven moment aangemeld op een eucalyptusfestival, om daar eucalytus te destilleren. En daar zag ik stukken eucalyptuszeep liggen van Werfzeep. Dat was in 2010, die zepen moeten ze nog hebben gemaakt in de werfkelder.

Iets later stond ik op een markt in Tilburg, en ik wist dat Werfzeep daar ook zou zijn. Ik had een paar flessen hydrolaat meegenomen, en dacht kom, ik ga eens bij ze kijken. Dus ik vroeg of ze weleens hydrolaat in de zeep hadden gebruikt, en dat was niet zo. Toen stelde ik voor om te ruilen, ik die mooie stukken zeep, zij de hydrolaten. We zaten toen sowieso in de ruilhandel: mijn vrouw zit in de organisatie van de Utrechtse Euro. Nog steeds betaalt Werfzeep onze hydrolaten in Utrechtse euros, ook heel bijzonder.”

destilleren koper hydrolaat

Heilzame hydrolaten

Die hydrolaten van Henk waren voor ons best een doorbraak, want we gebruiken er nu heel veel in onze zepen! Sommige stoken we zelf, met dank aan de cursus die Evelien volgde bij Indekoperenketel. Andere nemen we af van Henk, zoals hydrolaten van larix, spar en den.

Tijdens het destilleerproces wordt een klein deel van de plant omgezet in etherische olie; een ander, veel groter deel lost op in de stoom en slaat neer als ‘plantenwater’ oftewel hydrolaat. Henk: “In 2010 zag ik al het belang van hydrolaten, en dan vooral aromatherapeutisch. Tijdens een zomers bouwproject, hebben we lavendelhydrolaat toegepast bij mensen die op hun vingers sloegen of door een insect gestoken werden. Toen dachten we ‘wauw, dit is wel heel bijzonder’: in een compres werkt het echt verzachtend en helend voor wonden. Dat komt doordat het hoofdbestanddeel linalool is, weer anders dan bij de olie. Met een hydrolaat pak je sowieso weer net een andere kern van de plant, andere werkzame stoffen, dan met een etherische olie.

hydrolaat Werfzeep IndekoperenketelLarixhydrolaat kun je gebruiken bij oogontstekingen, je kunt het op je oog deppen. Op een gegeven moment heb ik dat een collega met een oogontsteking aangeraden, en het hielp meteen. Daarnaast is het een geurversterker voor in de zeep. En dan te bedenken dat we in onze beginjaren, omdat we van gekheid niet wisten wat we met al dat hydrolaat moesten, er de wc mee schoonmaakten!”

De natuur als raadgever

Wij zijn heel blij dat Henk betere toepassingen voor hun hydrolaten heeft bedacht, waaronder dus de verkoop aan ons. Zeker omdat Indekoperenketel zijn filosofie van ‘afval bestaat niet’ nog steeds eer aandoet. Henk: “Een doelstelling van ons is om tegen mensen te zeggen die een voedselbos of ander bos beheren: kom maar hier met dat maaisel. Alles is op basis van snoeiafval, we kopen niets in, tenzij het speciaal voor een workshop is. De larixtakjes en -naalden die we gebruiken voor het destilleren, verzamelen we in samenwerking met Staatsbosbeheer, in een bos wat er al 150 jaar staat en waar verder nooit iets kunstmatigs wordt toegevoegd.

Dit jaar was alles wat later in de natuur, dus ook het optimale snoeimoment voor de larix. Volgens mij was dat voor jullie ook wel spannend, want de levering kwam iets later. Je bent toch afhankelijk van de planten, dat maakt het juist mooi. Die samenwerking blijft mij ook na al die jaren nog boeien.”

Werfzeep bloesemzeep kersenbloesems plukken Anne-Fleur

Daar kunnen we helemaal inkomen – dit jaar hadden we iets vergelijkbaars met de pluk van de kersenbloesem, en daarmee de bloesemzeep. Het feit dat je met de natuur werkt, en dat die doet wat ‘ie wil, maakt ons vak heel mooi en blijvend fascinerend. En niet alleen de samenwerking met de natuur, maar ook die met Henk en Catharina! We hopen dan ook nog vele jaren hun mooie hydrolaten te kunnen verwerken in de zeep.

Meer weten?

Ben je door deze blog gegrepen door het fenomeen destilleren? Bij Indekoperenketel kun je ook workshops volgen. In de zomermaanden geven ze de workshops ‘Zelf hydrolaten maken’ en ‘Lavendel destilleren’. Daarnaast hebben ze het hele jaar door drie online cursussen beschikbaar, waaronder een cursus zelf hydrolaten maken. Daarnaast schreef Catharina de Bruin, de vrouw van Henk, twee boeken: Lavendel destilleerboek en Larix, Spar en Grove Den: naaldbomen met een geneeskrachtige werking

Tot slot kan Henk het boek Hydrolaten van Veerle Waterschoot van harte aanraden. Zij verzamelde alle volkskennis over hydrolaten door de eeuwen heen, in één boek. Genoeg materiaal om naar hartelust zelf mee te experimenteren dus. We wensen je heel veel destilleerplezier – als je er half zoveel plezier in krijgt als Henk doe je het volgens ons al heel goed!

Henk Indekoperenketel feest

Reacties

2 reacties op “Interview met Henk van Indekoperenketel”

  1. Marga Arents

    De altijd verrassende interviews maken me even zo vaak nieuwsgierig en enthousiast!
    Nóóit te oud om te leren!
    Dankjewel en jullie veel succes, plezier, voldoening!
    Mooie herfstgroeten, Marga.

    1. Rinske

      Hoi Marga, wat ontzettend leuk om te horen, dankjewel dat je dat laat weten!:)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *