Appelcider maken – recept

Zelf haarspoeling maken van appel tot azijn: deel 2 |

Mijn haar met appelciderazijn spoelen is nu al jaren vaste prik. En dit najaar, tijdens de jaarlijkse appelplukdag, kreeg ik ineens het idee om het helemaal zelf te maken. Van appel tot haarspoeling, zeg maar! We plukken altijd een paar kratten vol dus er is genoeg om wat te experimenteren. De eerste stap is appels persen en hiermee appelcider maken.

Van appel tot cider tot azijn

Het principe is als volgt: vers appelsap bevat suikers die door middel van fermentatie worden omgezet in alcohol (appelcider). Bij verdere fermentatie wordt de alcohol vervolgens omgezet in azijn.

Dit is hetzelfde proces als bij wijnazijn. Het woord azijn is afgeleid van het Latijnse ‘acetum’, wat zuur betekent. In het Engels, vinegar en het Frans, vinaigre betekent azijn eigenlijk ‘zure wijn’.

Het is leuk om dit proces te doorgronden door het zelf te doen. En zo weet je ook zeker dat je appelazijn ‘raw’ is, ongepasteuriseerd en vrij van conserveermiddelen zoals sulfiet.

Goede, rauwe appelciderazijn bevat veel gezonde voedingsstoffen waaronder calcium, fosfor, ijzer, kalium, magnesium, bioflavonoïden en vitamine A, B, C en E. Goed dus om naast het spoelen van je haar en hoofdhuid appelazijn ook te nuttigen! Als dressing over je eten of een scheutje in een glas water, of appelsap (geeft gelijk wat pit aan je sap) will do the trick.

Appelcider maken

Appelciderazijn maken is een enigzins tijdrovend en serieus klusje, dus voor je eraan begint hier alvast een aanmoedigende foto van het tussenresultaat, namelijk: cider! En echt onovertroffen cider! Dus hoewel slechts tussenresultaat is het eigenlijk net zo de moeite waard als de uiteindelijke appelciderazijn.

Appels persen met sapcentrifuge

Goed, dan het recept. Je kunt appelazijn op verschillende manieren maken. Er gaan op internet verschillende recepten rond waarin staat dat je met klokhuizen en schillen in water appelazijn kunt maken. Ik vind het een mooi idee om restjes een nieuw doel te geven, maar dit is, voor mij in elk geval, niet de oplossing. Het blijft veel te waterig. En er scharrelen hier wat kipjes rond die best een schilletje lusten, dus afval is het hier ook niet.

Ik besloot het rigoureus aan te pakken: appels persen, van het sap cider maken en vervolgens azijn. Alette zag het ook wel zitten dus zijn we bij de eerste stap half december samen aan de slag gegaan. Het is een perfect winters binnenproject. De appels van oktober zijn nu nog prima om te persen.

Nu hadden we geen echte appelpers, maar met een sapcentrifuge werkt het in kleine hoeveelheden ook. Van de appelpulp die na het persen overblijft kun je ook een lekkere cake bakken. No waste! Dat lees je onder het recept voor de appelcider.

Appelcider maken met biergist

Ik heb ooit geprobeerd om vlierbloesemwijn te maken met gisten uit de lucht en met minimale middelen. Dat werd helaas een soort aceton en daar heb ik dan ook wel van geleerd dat er een grens zit aan experimenteren met alcohol. Het leek me nu dus slimmer om appelcider te maken door het sap met biergist te activeren, en niet te hopen op de juiste gisten uit de lucht.

Bereidingstijd

Het kost in totaal ongeveer 8 tot 9 weken tijd, inclusief het fermenteren van de appelcider. Het maken van de basis kost ongeveer 1 tot 2 uur.

Ingrediënten

• Veel appels om te persen (bijna 10 kg). Wij hebben bijna een aardappelkist vol appels gebruikt. Die hebben we nog over van de appelplukdag. Als zelf plukkent niet lukt kun je ook appelcider maken met 4 liter + 120 ml appelsap.
• 1/4 theelepel champagne- of biergist.

Benodigdheden

• Gistfles of -emmer met waterslot.
• Sapcentrifuge of slowjuicer.
• Drie flessen voor 0,75 liter vloeistof om je appelcider te bottelen.

Recept appelcider

We hebben een fermentatieboek waar we de cider op gebaseerd hebben.

1. Pers eerst 120 ml appelsap en voeg er een kwart theelepel champagnegist aan toe (wij hadden nog biergist op voorraad en aangezien het alcoholpercentage van de te worden cider niet hoger is dan 6% werkt dit ook).
2. Laat het mengsel een half uurtje staan.
3. Pers ondertussen vele appels tot vier liter appelsap.
4. Houd hier 500 ml van apart en vries het in. Dat komt pas bij de botteling weer van pas.
5. Schenk de rest in een gistingsfles en giet hier het inmiddels geactiveerde gistmengsel bij.
6. Installeer een waterslot en zet de fles twee weken weg, op een donkere koele plaats.
7. Na twee of drie weken, wanneer de fermentatie afneemt en je nauwelijks nog belletjes in het waterslot ziet, schenk je het brouwsel over in een schone fles. Langzaam, en door een zeef, om zoveel mogelijk droesem van uitgewerkte gistdeeltjes achter te houden. (We hadden maar één gistingsfles dus goot ik het tijdelijk in een pan, maakte de fles schoon en goot het terug. Werkt ook.)
8. Plaats het waterslot opnieuw en zet de fles weg op kamertemperatuur. Vier weken later kunnen we het bottelen. In de tussentijd maakten Alette en ik een appelpulpcake met de restjes van het appels persen.

Onder de foto’s vind je onze verdere tips bij het maken en bottelen van je eigen appelcider.

Schuimige appelcider

Het bottelen ging bij ons niet geheel van een leien dakje. Het sap was zo schuimig dat de hals van de gistingsfles vrij vol schuim zat, ondanks het schenken door een zeef. We lieten 5 cm ruimte over in de hals zodat de lucht kon ontsnappen, dachten we, maar dat bleek niet helemaal zo te gaan. Het schuim kroop mee omhoog en overstroomde via het waterslot! Toch maar al het schuim weggeschept, hopende dat er nu geen slechte bacteriën bij waren gekomen die de overhand zouden nemen.

Tip: houd voldoende ruimte over

In de twee weken die volgden zaten er gelukkig netjes kleine belletjes in het waterslot en zag het brouwsel er een soort van normaal uit. Maar mijn tip is dus wel, houd echt ruim voldoende ruimte over met maar heel weinig schuim.

Ondertussen: appelpulpcake bakken!

Ja, het appelcider maken vraagt wel wat van je geduld. Maar in de tussentijd kun je lekker een cake gaan bakken. Want de opvangbak van de sapcentrifuge zit na al dat persen vol met pulp. De appelpulp bevat nog veel gezonde vezels en heel veel smaak. En zo hoef je niet mooi geen restjes weg te gooien. No waste!

We wilden zoveel mogelijk pulp verwerken. De cake kreeg daardoor een beetje een compacte structuur maar dat is eigenlijk wel lekker, een beetje zoals boterkoek.

Dus wil je ook graag iets doen met de appelpulp? Bekijk hier het recept van onze vegan appelpulpcake. Het is erg lekker en dit kun je natuurlijk ook maken als je níet halverwege een azijn-proces zit.

Tot zover de cake, terug naar het appelcider maken. Lees hieronder verder.

Het bottelen

Na de vier weken fermenteren op kamertemperatuur zijn er zoveel suikers in alcohol omgezet dat je kunt gaan bottelen.

• Zorg ervoor dat je het appelsap uit de vriezer hebt ontdooid voordat je verder gaat.
• Schenk de cider over in flessen en laat bovenin 7,5 cm vrij.
• De kersverse cider geurt nu nog weinig alcoholisch en vooral naar appels, maar het begin is er!
• Vul nu elke fles met wat ontdooid appelsap aan maar laat nu weer een beetje ruimte vrij: zo’n 5 cm.
• Sluit de flessen en laat ze twee weken op kamertemperatuur staan om te kunnen carboniseren. Zet ze daarna in de koelkast. En dan… Kun je de appelcider drinken!

Goddelijke appelcider zonder hoofdpijn

Dat hebben we dan ook maar gedaan. Het was een feestelijk moment, want de cider was niet bedorven maar juist goed gelukt. Hoera! Open die eerste fles en hop, die sloeg zo op hol dat de helft van de fles tegen dak en muren bruiste. Erg hilarisch maar ook wel een beetje zonde achteraf.

Maar de rest ervan smaakte goddelijk. Ik kon nog steeds de typische smaak van de Melrose appels proeven, dat vond ik zo bijzonder.

Een pint cider heb ik altijd lekker gevonden, maar ik krijg er na één glas al hoofdpijn van. Ik was dan ook erg benieuwd of dat nu ook zo zou zijn. Nee dus!

Ik ben nog lang geen ciderkenner, maar het lijkt me niet zo gek als de oorzaak ervan een conserveermiddel is, wat in industriële cider ruim aanwezig is. Wat de reden ook is, het is fijn dat deze cider niet alleen superlekker is maar ook goed valt. Niet gefilterd of gepasteuriseerd en zonder conserveermiddelen dus. Een goede basis voor haarspoeling van heilzame appelciderazijn!

Nu is de cider klaar om omgezet te worden in appelciderazijn. Met een deel van onze cider ga ik dat dan ook doen. Dit proces duurt óók weer een aantal weken. Je leest hier het recept voor appelciderazijn om onder andere je haar mee te kunnen spoelen na het wassen met onze shampoo.

Ga je zelf appelcider maken? Laat vooral een reactie achter. We zijn heel benieuwd naar je ervaringen!