Het is weer lente! De bloemen bloeien en de bijen zoemen. Met de bloesemzeep hebben we dat frisse voorjaarsgevoel gevat in een zeep die vriendelijk en verzorgend is voor iedere huid. Wil je iedere dag genieten van de lente? Dan is de deze zeep een fijne optie.
Tag: oogsten
Zeepboek: terugblik op het maakproces
Ter ere van het tweejarig bestaan én de tweede druk (!) van het Zeepboek, vandaag een terugblik naar het maken van het boek!
Laatste oogst van het jaar
De laatste ingrediënten die we voor de winter nog wilden oogsten staan in de Botanische Tuinen! En dus trokken Sephora en ik er vorige week naartoe. Het ging ons met name om papyrus, voor in de Botanische Tuinenzeep № I met mirte en papyrus. Verder lezen Laatste oogst van het jaar
Zomeroogst in het bos
Na alle lentebloesems zijn de inmiddels volgroeide bladeren aan de beurt: van paardenkastanje, braam, brandnetel, hazelaar, ginkgo biloba, Oost-Indische kers en citroenmelisse verwerken we het groene blad. En voor de oogst ervan zijn de maanden juni en juli perfect.
Vaste fotograaf Laura kwam langs op één van de plukdagen van Sephora en Evelien. Het fotoverslag vind je hieronder!
Recept voor wintervoetencrème van paardenkastanjes
Het Wickenburghse bos staat vol met Paardenkastanjes, die ook wel de mooie bijnaam Wilde kastanje dragen. Ze zijn voor mensen niet eetbaar, in tegenstelling tot Tamme kastanjes (die je zo lekker kunt poffen in de kachel). Maar dat maakt ze lang niet waardeloos voor ons: ze bevatten allerlei heilzame eigenschappen waardoor je ze kunt inzetten bij verschillende kwaaltjes (zoals wintervoeten!).
Paardenkastanje
Paardenkastanje bevat onder meer flavonoïden, saponinen, tannines en de kastanjes zelf bevatten tot wel 50% zetmeel. Paardenkastanje versterkt de bloedcirculatie, beschermt de aderwand, vermindert zwellingen (van ledematen), werkt vochtafdrijvend en kan dus verlichting bieden bij oedeem, rusteloze benen, dunne huid met slecht genezende wondjes en eeuwig koude handen en voeten in de winter.
Voor laatstgenoemde gaan we zo paardenkastanjes koken en pureren tot wintervoetencrème!
Voor onze zeep verwerken we in de vroege zomer geoogst blad in onze boszeep en scheerzeep (en blad en bloesem heeft ook eens in een eerdere seizoenszeep gezeten. Ook kun je van Paardenkastanjebloesem heel erg lekkere wilde champagne maken zoals het wilde amandelbloesemchampagne-recept uit het Zeepboek!).
Hoe weet je nu zeker dat je met Paardenkastanje te maken hebt? In de winter zijn de bomen niet heel herkenbaar maar voor zover ik weet staan er veel meer Paardenkastanjes (Aesculus) in Nederland dan Tamme kastanjes (Castanea sativa).
Zo zien bloemen en blad van Paardenkastanje er zomers uit:
In deze blog over seizoenszeep met paardenkastanje kun je er meer over lezen.
Wat komt deze foto me nu paradijselijk voor, nu diezelfde boom voor me staat maar kaal is en alles nat en koud en de lucht grijs.
Tijd om een mandje vol paardenkastanjes te rapen en binnen de kachel aan te steken! Tijd voor wintervoetencrème!
Recept voor wintervoetencrème
Ingrediënten:
- 25 paardenkastanjes
- 100 ml gekookt water
Benodigdheden:
- pan
- blender of staafmixer
- potje om de crème in te bewaren
Zoals het lijstje al doet vermoeden is dit recept easy peasy, een recept naar mijn hart dus. Anders dan een echte bodycrème zoals de calendulacrème uit het Zeepboek is dit geen emulsie van oliën en aloë vera maar meer een puree.
Recept:
Verzamel 25 paardenkastanjes, doe ze in een pannetje met zo’n 300 ml water (zodat ze voldoende onder water staan en niet droog koken) en breng aan de kook. Laat 30 minuutjes sudderen.
Haal vervolgens de pan van het vuur en laat de kastanjes uitlekken. Een flink aantal zal open gebarsten zijn wat het pellen straks vergemakkelijkt. Laat ze afkoelen.
Breek opengebarsten kastanjes in twee en snijd de rest ook in helften.
Lepel ze vervolgens uit zoals je ook bij een kiwi doet.
Het crèmekleurige vruchtvlees kan de blender in. De schillen kunnen op de composthoop of bij het gft.
Schenk hier 100 ml vers gekookt water bij en blend net zo lang tot alles tot een romig gladde crème is gemixt.
Smeren maar!
Bewaar de pot met wintervoetencrème in de koelkast. Het is een paar weken houdbaar.
Bij ernstig onderkoelde voeten, zoals na een paar uur buiten zijn met niet-waterdichte schoenen of in de vrieskou, smeer ik mijn voeten af en toe goed in voor ik extra dikke sokken aantrek.
De crème voelt een klein beetje tintelend aan, zoals tijgerbalsem (maar dan zonder de sterkte geur). Om dat extra intense effect en de geur na te bootsen kun je natuurlijk een paar druppels etherische olie van kamfer, rozemarijn, cajeput, munt en kaneel toevoegen. Dit zal de houdbaarheid meteen ook wat verlengen.
Woeste winterupdate: Wickenburgh in februari
Precies toen ik me bedacht dat het wel weer tijd werd voor een bos-update, nu de winter nog even duurt en guur en grijs is, deed vandaag er nog een schepje bovenop. We konden geen van allen om storm Ciara heen natuurlijk, maar ze was ook midden in het land, midden in het bos, behoorlijk voelbaar. Alle boomtoppen dansten verplicht op de grillen van de wind mee en één boom hield het helaas niet vol en viel met luid gekraak om.
Dit grijze filmpje maakte ik even na het middaguur!
De afgelopen dagen waren verder rustig. Wel koud en grijs, maar prima om bos- en tuinklusjes te doen zoals compost naar de tuin rijden (lang leve de vijftienjaar oude, tot zwart goud verteerde compost-berg hier!) De moestuin is nagenoeg leeggegeten maar ik pluk er nog bijna dagelijks een kostje uit.
Vandaag: aardpeer, mierikwortel en spruitjes.
Ook wel bijzonder is de pauwenveer: er wonen al jaren geen pauwen op Wickenburgh. Dus waarom deze ineens tussen de rode kolen lag?
Paardenbloemwortels heb ik dit najaar ontdekt als supergezonde en lekker toevoeging aan ovenschotels. Het speenkruid schiet al op en ook kleine brandneteltjes en citroenmelisse komen tevoorschijn.
Onder de paardenkastanje-woudreus liggen nog ontelbaar veel kastanjes onder een dik bed bladeren. Paardenkastanje stimuleert de doorbloeding (de reden dat we het in onze scheerzeep en boszeep verwerken) en daardoor kun je van de kastanjes zelf winterhanden en -voetencrème maken! Als je daar meer over wilt weten, hou dan de blog in de gaten. Dinsdagavond zetten we het recept online.
Tot zover deze update. De winter heeft zo zijn rustige, grijze, ingetogen schoonheid – met de winterstorm van vandaag als flinke uitschieter. Maar de laatste jaren vriest het nauwelijks meer, zoals in die mooie winter van 2017.
Hopelijk voelt het over een maand of wat al aan als lente…
Wilde pasta – recept
Na een wandeling door het bos kun je wel een bord pasta gebruiken toch? Hier vind je één van mijn favoriete pastarecepten: linguine met een romige saus gemaakt van bosgroenten, met Oost-Indische kers-kappers, geroosterde brandnetelzaadjes en walnoten.
Wildplukwandeling & wilde lunch
Tijdens de zeepboek-crowdfunding kon je je inschrijven voor een exclusieve wildplukwandeling + lunch in ons bos. Dit was één van de crowdfund-opties en op een verrassend zonnige herfstzondag was het zover. Verder lezen Wildplukwandeling & wilde lunch
Zeep met rozenbottels
Rozenbottels. Ze hangen in de herfst overal, je hebt ze vast vaak gezien, maar niet iedereen weet wat een waardevolle vitaminebommetjes het zijn. Niet alleen zit er in rozenbottels meer vitamine C dan in sinaasappels, ook bevatten ze veel lycopeen en beta-caroteen. Daarom was het voor ons ook zo leuk om samen te werken met kwekers Emmelie en Eric van De Rozenbotteltuin. Samen maakten we een heerlijk zachte, verzorgende zeep: rozenbottelzeep.
Werfzeep en rozenbottels is al jarenlang een goede combinatie. De rozenstruiken in ons bos geven elke herfst weer veel bottels. Die verwerkten we bijvoorbeeld al in seizoenszeep #17, een heerlijk verzorgende zeep voor het najaar. Rozenbottels spelen ook een grote rol in het zeepboek. Een van de hoofdstukken is helemaal gewijd aan dit mooie rode vruchtje met zijn onverwachte goede eigenschappen.
Siroop op recept en rozenbottelsoep
Het is eigenlijk gek dat we tegenwoordig niet veel doen met rozenbottels, behalve misschien limonade drinken. De historie van de rozenbottel is namelijk nogal indrukwekkend. Al in de jaren dertig van de vorige eeuw deed de Landbouwhogeschool in Wageningen onderzoek naar de mogelijkheden die de natuur bood voor meer vitamine C in het voedselpakket. Vlak na de oorlog werd vervolgens een spoedproductie opgezet van rozenbottels op kwekerijen, om de bevolking te kunnen voorzien van genoeg vitamines. Rozenbottelsiroop was zelfs op doktersrecept verkrijgbaar.
In het boek maken we dan ook niet alleen zeep met rozenbottels, maar laten we je nog meer onverwachte manieren zien om ervan te genieten. Vanwege het hoge gehalte aan lycopeen is de vrucht bijvoorbeeld een uitstekende vervanger voor tomaat, en je kunt er dan ook heerlijke soep van maken. Eerherstel voor de rozenbottel!
De Rozenbotteltuin
Gelukkig zijn wij niet de enigen die er zo over denken: we vonden gelijkgestemden in Eric en Emmelie van De Rozenbotteltuin. Zij runnen een prachtige kwekerij in Wijk Bij Duurstede. Deze leverde al vanaf de jaren vijftig aan de Nederlandse markt en maakte in 1988 een (biologische) doorstart, omdat Emmelie en Eric vonden dat dit stukje Nederlandse geschiedenis niet zomaar verloren mocht gaan.
Onze eerste ontmoeting met hen was op een markt, nu zeven jaar geleden. We proefden wat van hun heerlijke producten en ruilden rozenbotteljam tegen zeep. Op hun beurt waren Emmelie en Eric gelijk erg enthousiast over Werfzeep. Toen het dus tijd was om voor het boek een verantwoord, biologisch verkooppunt voor rozenbottels te geven, was de stap naar De Rozenbotteltuin snel gemaakt. Maar Emmelie en Eric verrasten ons: ze wilden ook graag zelf een zeep laten ontwikkelen met rozenbottels. Een onverwacht, maar erg leuk verzoek. Hun prachtige bottels waren meteen een inspiratiebron voor zeepideeën.
Zeep met rozenbottels
Vanwege het hoge gehalte aan anti-oxidanten en vitamines zijn rozenbottels zacht en verzorgend voor je huid. Zo kun je bij huidirritatie bijvoorbeeld een masker nemen van rozenbottelmoes. Wij gebruikten deze moes in twee varianten: een egale zeep met een hoge concentratie, en een mooie zachte swirl. Iedereen die het atelier binnenstapte, merkte op hoe lekker het rook. Een milde, vriendelijke rozengeur die op een subtiele manier nog te ruiken is in de uiteindelijke zeep en ondersteund wordt door de warme toon van kardemom. De zeep zelf is een weldaad voor de huid. Zeker als je in de herfst door een storm naar huis moet fietsen:).
Van links naar rechts: de egale zeep in de gel-fase en na het uitharden; en de swirlzeep voor en na het swirlen.
We zijn ontzettend trots op deze zeep. Een mooi, eerlijk streekproduct met het beste van Werfzeep en het beste van De Rozenbotteltuin. Wil je hem ook proberen? Houd dan de website van De Rozenbotteltuin in de gaten. Daar zal de zeep vanaf het najaar te koop zijn. Ook al hun verkooppunten in de regio staan erop.
En mocht je zelf rozenbottels gebruiken, als gezichtsmasker, voor soep, siroop of nog iets anders, dan zijn wij heel benieuwd naar je verhalen en recepten!
Update juli 2020: deze zeep loopt zo goed dat we haar nu ook in de webshop aanbieden! En deze blog geeft je een kijkje in de Rozenbotteltuin.
En in deze blog lees je hoe de Volkskrant een review schreef over onze rozenbottelsoep uit het Zeepboek!
Op bezoek bij Burgers’ Zoo
Zoals je eerder al kon lezen hebben we in opdracht voor Burgers’ Zoo twee prachtige zepen mogen maken. Nu lagen die al een maand in onze droogkast en waren ze dus klaar om naar Burgers’ Zoo te gaan.. we móésten ze natuurlijk wel persoonlijk gaan brengen met een aantal Werfzepers. Een kort sfeerverslag van ons bezoek aan Burgers’ Zoo! Verder lezen Op bezoek bij Burgers’ Zoo